Plygain yr Hen Galan

12 Ionawr 2020, nos Sul

Plygain yr Hen Galan

yn Hen Gapel Llwynrhydowen, SA44 4QB

(i ddechrau am 7.00 yr hwyr)

Dewch i ddathlu’r Plygain gyda Chymdeithas Ceredigion – cynhelir y gwasanaeth am 7yh, nos Sul 12 Ionawr, yn y capel diddorol a hanesyddol. (Cyfeiriad: Maesyrodyn, Rhydowen, SA44 4QB. Mae ar yr A475 o Bren-gwyn i Lanwnnen, lle mae’n croesi’r B4459 rhwng Pontsiân a Chapel Dewi)

Croeso i bawb.

[Llun: Pasiant Llwynrhydowen, 1954, o Gasgliad y Werin]


Traditional Plygain service of unaccompanied Welsh carols.

Come and celebrate the Plygain with Cymdeithas Ceredigion – the service will be held at 7pm, Sunday 12 January 2020, in the interesting and historic chapel. (Address: Maesyrodyn, Rhydowen, SA44 4QB. It is on the A475 from Pren-gwyn to Llanwnnen, where it crosses the B4459 between Pontsiân and Capel Dewi)

A warm welcome to all.

Cerddwyr Cylch Teifi – Aber Afon Teifi – 14/12/19

Cerddwyr Cylch Teifi: Dydd Sadwrn 14 Rhagfyr 2019

Aber Afon Teifi

Arweinydd: Howard Williams

Gadael maes parcio’r Jiwbilî rhwng Patch a Gwbert (SN 163 493; Cod Post SA43 1PP) am 10:30.

Y Daith: Taith gylch o ryw ddwy awr a 2.75 milltir. Awn ni wrth ochr yr heol trwy Gwbert a lan y bryn i gyfeiriad y Ferwig, ar hyd y ffordd tuag at y Clwb Golff, dros y cwrs ar lwybr cyhoeddus, lawr i Waungelod a Nant y Ferwig ac yn ôl ar hyd yr heol. Mae palmant neu lwybr ar gael wrth ochr yr heol hon drwy gydol y daith.

Esgyniad: 270 troedfedd; sticlau: dim; ychydig o fwd ar ran fechan o’r daith.

Pwyntiau o ddiddordeb: New Brighton; Plasty Towyn a’r beirdd; Ynys Aberteifi, ei llygod a’i llongddrylliadau; bywyd gwyllt yr aber; Pen yr Ergyd; golygfeydd trawiadol.

Cymdeithasu dros luniaeth wedyn: Gwesty Gwbert (wrth y fynedfa sy’n arwain at faes parcio Gwesty’r Cliff.)


Cerddwyr Cylch Teifi Walkers: Saturday 14 December 2019

Teifi Estuary

Leader: Howard Williams

Leave the Jubilee car park between Patch and Gwbert (SN 163 493; SA43 1PP Postcode) at 10:30.

The Walk: A circular walk of about two hours and 2.75 miles. We’ll go alongside the road through Gwbert and uphill towards Ferwig, along the road towards the Golf Club, over the course on a public footpath, down to Waungelod and Nant y Ferwig and back along the road. There is a pavement or path alongside this road throughout the walk.

Ascent: 270 feet; stiles: none; a little mud on a small part of the walk.

Points of interest: New Brighton; Towyn Mansion and the poets; Cardigan Island, its rats and its wrecks; the estuary wildlife; Pen yr Ergyd; stunning views.

Socialize for refreshments afterwards: Gwbert Hotel (at entrance to the Cliff Hotel car park.)

Côr Dysgwyr Aberteifi

[scroll down for English]

Dyddiadau – Pwysig:

  1. Bydd ymarferion ddydd Sul 5ed, 12fed a 19eg Ionawr 2020  yn y Seler am 4.30
  2. Fydd dim ymarferion 26ain Ionawr, 2il Chwefror, 9fed Chwefror 2020
  3. Bydd y côr yn canu mewn noson anffurfiol nos Fercher 5ed Chwefror 2020. Bydd yn noson ar gyfer Dysgwyr gyda Merched y Wawr Aberteifi. Peidiwch poeni – fydd hi ddim yn gyngerdd, dim ond ychydig o ganeuon a bydd pobl eraill yn canu gyda ni!
  4. Bydd yr ymarferion rheolaidd yn dechrau eto ddydd Sul 16eg Chwefror 2020  yn y Seler am 4.30 a bydd ymarfer bob dydd Sul ar ôl hynny.
  5. Bydd y côr yn gobeithio canu yn Eisteddfod y Dysgwyr yng Nghanolfan y Celfyddydau, Aberystwyth nos Wener 27ain Mawrth 2020
  6. Bydd y côr yn cystadlu yn yr Eisteddfod Genedlaethol yn Nhregaron un diwrnod yn ystod yr wythnos gyntaf ym mis Awst 2020. 

Rhowch y dyddiadau yn eich dyddiadur nawr!

Bydd yr ymarferion bob dydd Sul am 4.30 yn Y Selar, Aberteifi. 

Os dych chi eisiau ymuno â’r côr, neu os oes diddordeb gyda chi ond dydych chi ddim yn siŵr, rhaid i chi gysylltu â Philippa. Dim ond pobl sy wedi cysylltu â Philippa fydd yn cael y wybodaeth diweddaraf am y côr.  philippa.gibson@gmail.com     01239 654561 

Dyma nodiadau am y côr:

  1. Margaret Daniel fydd arweinydd y côr.
  2. Bydd y côr, o’r enw ‘Côr Cadwgan’, yn perfformio yn yr Eisteddfod Genedlaethol yn Nhregaron (1-8 Awst 2020), ond dyw’r union ddyddiad ddim ar gael eto. Bydd rhagbrofion i weld pa 3 chôr fydd yn mynd ymlaen i gystadlu ar y llwyfan.
  3. Hefyd, bydd Eisteddfod y Dysgwyr yn Neuadd Fawr, Canolfan y Celfyddydau, Aberystwyth nos Wener, 27/3/20, a bydd y côr yn perfformio’r un darn yno.
  4. Bydd yr ymarferion bob prynhawn Sul am 4.30 – 6.00, yn Y Selar, (The Cellar), Stryd y Cei, gyferbyn â’r Castell yn Aberteifi. Mae grisiau i fynd i lawr i’r Selar trwy’r caffi.  https://tinyurl.com/yselarcellar
  5. Bydd rhaid i’r aelodau ymrwymo i ddod i’r ymarferion bob tro yn y flwyddyn newydd, oni bai eu bod yn sâl neu fod rhywbeth allan o’r cyffredin yn codi.
  6. Mae rhaid i’r côr gael rhwng 13 a 40 o aelodau, ac mae’n bosibl i 25% ohonyn nhw fod yn Gymry Cymraeg.
  7. Bydd angen i bawb ddysgu’r gân (Gymraeg, wrth gwrs) ar eu cof, heb ddarllen y geiriau yn y perfformiad. Bydd Margaret yn gallu rhoi caset neu CD gyda’ch rhan i’w ymarfer gartref. Does dim angen gallu darllen cerddoriaeth. 
  8. Efallai bydd angen i bawb dalu bob wythnos (tua £1), er mwyn talu costau’r côr a’r ffi i gystadlu yn yr Eisteddfod. Fydd Margaret ddim yn codi tâl iddi hi ei hunan.
  9. Bydd Margaret yn dysgu ac arwain y côr yn ddwyieithog.

________________________________________________

Cardigan Welsh Learners’ Choir

Dates – Important: 

  1. There will be rehearsals on Sunday 5th, 12th and 19th January 2020 in the Cellar at 4.30
  2. There won’t be rehearsals 26th January, 2nd February, or 9th February 2020
  3. The choir will sing in an informal evening on Wednesday 5th February 2020. It will be an evening for Learners with Merched y Wawr Cardigan. Don’t worry – it won’t be a concert, just a few songs and other people will sing with us! 
  4. Regular rehearsals will start again on Sunday 16th February 2020 in the Cellar at 4.30 and there will be rehearsal every Sunday after that. 
  5. The choir hopes to sing at the Learners’ Eisteddfod at Aberystwyth Arts Centre on Friday 27th March 2020
  6. The choir will be competing at the National Eisteddfod in Tregaron one day during the first week of August 2020. 

Put the dates in your diary now!

Rehearsals will be every Sunday at 4.30 at The Cellar Bar, Cardigan.

If you want to join the choir, or are interested but you’re not sure, you must contact Philippa. Only people who have contacted Philippa will get updates about the choir. philippa.gibson@gmail.com 01239 654561

Here are some further details about the choir:

  1. The choir will be conducted by Margaret Daniel. 
  2. The choir, known as ‘Côr Cadwgan’, will perform at the National Eisteddfod in Tregaron (1-8 August 2020), but the exact date is not yet available. There will be prelims to see which 3 choirs will go on to compete on stage. 
  3. There will also be a Learners’ Eisteddfod at the Great Hall, Aberystwyth Arts Centre on Friday, 27/3/20, where the choir will perform the same piece. 
  4. Rehearsals will be every Sunday afternoon at 4.30 – 6.00, at The Cellar, Quay Street, opposite the Castle in Cardigan. There are steps down to the Cellar through the café.   https://tinyurl.com/yselarcellar
  5. Members will have to commit to come to the rehearsals every time in the new year, unless they are ill or something out of the ordinary arises. 
  6. The choir must have between 13 and 40 members, and 25% of them can be Welsh speakers.
  7. Everyone will need to learn the song (in Welsh, of course) by heart, without reading the words in the performance. Margaret will be able to provide a cassette or CD for you to practice at home. You don’t need to be able to read music. 
  8. Possibly everyone will need to pay every week (about £1), to cover the costs of the choir and the fee to compete in the Eisteddfod. Margaret will not charge anything for her work.
  9. Margaret will teach and conduct the choir bilingually. 

Pleser o’r Mwyaf – Dr Rhiannon Ifans

Pleser o’r Mwyaf


Dr Rhiannon Ifans 
yw’n siaradwr gwadd ar ddydd Sadwrn, 30 Tachwedd (11.00am-12.30pm, Y Man a’r Lle Aberteifi, tocynnau £5 wrth y drws), pan fydd yn traddodi ei dewis o bum darn o lenyddiaeth Gymraeg.
Enillodd Rhiannon y Fedal Rhyddiaith yn Eisteddfod Genedlaethol 2019 gyda’i nofel Ingrid.

Cafodd ei magu ar fferm Carreg Wian ym mhlwyf Llanidan, Ynys Môn, a’i haddysgu yn Ysgol Gynradd Gaerwen ac Ysgol Gyfun Llangefni. Yna treuliodd sawl blwyddyn yng Ngholeg Prifysgol Cymru, Aberystwyth, yn astudio iaith a llenyddiaeth Gymraeg, gan werthfawrogi dysg a deallusrwydd eithriadol Geraint Gruffydd a gallu creadigol anghyffredin Bobi Jones. Erbyn hyn mae Rhiannon Ifans yn arbenigo ym meysydd astudiaethau gwerin a llenyddiaeth ganoloesol. Yn 1980 cyhoeddodd gyda’i gŵr, Dafydd, ddiweddariad o chwedlau’r Mabinogion; yn gynharach eleni cyhoeddodd Red Hearts and Roses? Welsh Valentine Songs and Poems.

Llawenydd ei bywyd oedd cael magu tri mab, Gwyddno, Seiriol ac Einion, ac wrth wneud hynny bu’n ysgrifennu cyfrolau i blant ac yn golygu’n llawrydd pan oedd yr hwyl yn taro. Enillodd Wobr Tir na n-Og yn 2000 am ei chyfrol Chwedlau o’r Gwledydd Celtaidd ac am yr eildro yn 2003 am ei chyfrol Dewi Sant; cyrhaeddodd Owain Glyndŵr: Tywysog Cymru restr fer Gwobr Tir na n-Og yn 2001. Ar ôl i’r plant dyfu’n hŷn, dychwelodd i fyd y brifysgol gan weithio’n gyntaf ym maes Beirdd y Tywysogion ac yna ym maes Beirdd yr Uchelwyr. Wedi hynny treuliodd ddeuddeng mlynedd hapus yn Gymrawd Tucker ym Mhrifysgol Cymru Y Drindod Dewi Sant.

Mae’n byw ers blynyddoedd lawer ym Mhenrhyn-coch yn ardal Aberystwyth, ac mae’n teithio’n rheolaidd i Gaerdydd i warchod ei hŵyr Trystan a’i hwyres Greta Mair, ac i’r Almaen pan mae amser yn caniatáu.

Ocsiwn Cymdeithas Waldo

Cymdeithas Waldo Williams

Ocsiwn ‘Llên a chelf a llun a chân’

Ddydd Sadwrn 16eg mis Tachwedd yn Ysgol y Frenni, Crymych SA41 2QH. Drysau ar agor am 9yb.

Cyfle i brynu gwaith gan arlunwyr, beirdd a llenorion Cymru.
(Yr elw at weithgareddau Cymdeithas Waldo).

Mae rhestr hir iawn o roddion a fydd yn yr ocsiwn – cliciwch yma i weld y rhestr lawn.


Waldo Williams Society

Auction ‘Literature and art and picture and song’

On Saturday 16th November at Ysgol y Frenni, Crymych SA41 2QH. Doors open at 9am.

An opportunity to buy works by Welsh artists, poets and writers.

(Proceeds to support the activities of the Waldo Society).

There’s a very long lihttp://www.waldowilliams.com/?lang=enst of donations that will be in the auction – click here to see the list.

Cerddwyr Cylch Teifi – Uwchben Llandudoch – 12 Hydref 2019

Cerddwyr Cylch Teifi: 12 Hydref 2019
Uwchlaw Llandudoch
Arweinydd: Terwyn Tomos

Byddwn yn gadael maes parcio Capel Blaenwaun, Llandudoch (SN 161 448; Cod post: SA43 3JL) am 10:30. 

Y Daith:  Taith gylch o ryw 3 milltir, tua dwy awr, ar lwybr ceffylau ac yn bennaf ar heolydd tawel. Ar ôl ymweliad ag adfeilion yn y coed cyfagos byddwn yn cerdded lan y llwybr ceffylau heibio Fferm Penwaun ac wedyn ar hyd y ffordd galed heibio Trenewydd i gyfeiriad Waunwhiod cyn mynd i lawr Cwm Degwel i groesffordd Pen-cwm lle trown i’r dde ac yn ôl i’r maes parcio. Efallai y tociwn ychydig ar y daith drwy groesi’r caeau rhwng ffermydd Penwaun a Colwyn. Dim sticlau; esgyniad: 280 troedfedd (yn bennaf wrth gerdded y llwybr ceffylau); ychydig o fwd ar ôl tywydd gwlyb yn enwedig wrth y gatiau ar y llwybr ceffylau (ac ar y caeau os awn ni ar eu traws); fel arfer rhaid cadw cŵn ar dennyn (defaid a cheffylau).

Pwyntiau o ddiddordeb: hanes sy’n gysylltiedig â Rhos Gerdd (enw’r adfeilion);  hanes Mallt Williams o blas Pantsaeson, cymwynaswraig fawr i’r Gymraeg yn lleol a chenedlaethol; brwydr Llandudoch (rhwng y Cymry a’r Normaniaid rywle yn yr ardal hon); bedyddfan awyr agored Blaenwaun; golygfeydd godidog.

Cymdeithasu dros luniaeth wedyn: y Cartws neu Dafarn y Ferry yn Llandudoch.


Cerddwyr Cylch Teifi Walkers: 12 October 2019
Above St. Dogmaels
Leader: Terwyn Tomos

We’ll leave Capel Blaenwaun car park, St Dogmaels (SN 161 448; Postcode: SA43 3JL) at 10:30.

The Walk: A circular walk of about 3 miles, about two hours, on a bridleway and mostly on quiet roads. After a visit to ruins in the nearby woods we will walk up the bridleway past Penwaun Farm and then along the hard road past Trenewydd towards Waunwhiod before going down Cwm Degwel to the Pencwm crossroads where we’ll turn right and back to the car park. We may shorten the walk a bit by crossing the fields between Penwaun and Colwyn farms. No stiles; ascent: 280 feet (mainly when walking the bridleway); a little mud after wet weather especially at the gates on the bridleway (and on the fields if we go across them); as usual, dogs must be kept on a lead (because of sheep and horses).

Points of interest: the history associated with Rhos Gerdd (name of the ruins); the story of Mallt Williams of Pantsaeson mansion, who was a great benefactor of the Welsh language locally and nationally; the battle of St. Dogmaels (between the Welsh and the Normans somewhere in this area); Blaenwaun outdoor baptism pool; magnificent views.

Socializing for refreshments afterwards: the Coach House or the Ferry Inn in St Dogmaels.

Eisteddfod Llandudoch

[Lawrlwytho’r rhaglen yma]

Mai 18fed, 2019 – Neuadd Llandudoch

Cystadlaethau ar gyfer dysgwyr. (Noddir gan Dysgu Cymraeg Sir Benfro)

Rhif 67 : Cystadleuaeth lwyfan i ddysgwyr o Lefel Mynediad hyd at Lefel Uwch –  darllen darn y bydd mis o amser i’w baratoi.

Dyma’r darn i’w ddarllen:

Clychau Cantre’r Gwaelod
(J.J.Williams)

O dan y môr a’i donnau,
Mae llawer dinas dlos
Fu’n gwrando ar y clychau
Yn canu gyda’r nos;
Trwy ofer esgeulustod
Y gwyliwr ar y tŵr
Aeth clychau Cantre’r Gwaelod
O’r golwg dan y dŵr.

Pan fyddo’r môr yn berwi
A’r corwynt ar y don,
A’r wylan wen yn methu
Cael disgyn ar ei bron;
Pan dyr y don ar dywod
A tharan yn ei stŵr,
Mae clychau Cantre’r Gwaelod
Yn ddistaw dan y dŵr.

Ond pan fo’r môr heb awel
A’r don heb ewyn gwyn,
A’r dydd yn marw’n dawel
Ar ysgwydd bell y bryn,
Mae nodau pêr yn dyfod,
A gwn yn eithaf siŵr.
Fod Clychau Cantre’r Gwaelod
I’w clywed dan y dŵr.

(Lawrlwytho’r geiriau fel Word doc.)